Zmiany w ustawie o kosztach
Rządowy projekt pierwszego pakietu deregulacyjnego z 5 maja 2025 r. wprowadza istotne modyfikacje w opłatach sądowych, które bezpośrednio wpłyną na to, w jaki sposób przedsiębiorcy, kancelarie prawne oraz osoby prywatne będą zabezpieczać koszty postępowań cywilnych.
Obniżenie górnej granicy opłaty od pisma
Do tej pory przy wartości przedmiotu sporu lub wartości przedmiotu zaskarżenia przekraczającej 20.000 zł opłata wynosiła 5% tej wartości, lecz nie więcej niż 200.000 zł. Projekt obniża ten maksymalny pułap do 100.000 zł. W praktyce oznacza to, że w sprawach o dużym zakresie wartościowym koszty bazowe znacząco się obniżą.
Zniesienie obowiązku badania majątku wspólników
Aktualne przepisy wymagają od spółki handlowej, która ubiega się o zwolnienie od kosztów sądowych, udowodnienia, że jej wspólnicy lub akcjonariusze nie dysponują środkami na dofinansowanie spółki. Projekt przewiduje usunięcie tej regulacji, co uprości i przyspieszy procedurę uzyskania zwolnienia. Spółki zyskają pełniejszą autonomię kapitałową, a cały proces mniej formalności.
Zmiany te wpisują się w szeroki kontekst deregulacji mającej na celu odciążenie stron od niepotrzebnych formalności oraz wzmocnienie płynności finansowej uczestników postępowań cywilnych.
W uzasadnieniu projektu wskazano, że pozorność instytucji zwolnienia od kosztów sądowych przedsiębiorców, w tym spółek handlowych w postępowaniach gospodarczych ogranicza prawo do sądu, a wykonywanie obowiązku ponoszenia kosztów sądowych w sprawach gospodarczych powinno być ustawowo zagwarantowane w ten sposób, aby przedsiębiorca nigdy nie stawał przed wyborem pomiędzy opłaceniem pozwu, a zamknięciem działalności z powodu utraty płynności finansowej.
Dodatkowo, konieczność wykazania przez spółkę ubiegającą się o zwolnienie od kosztów sądowych, że jej wspólnicy lub akcjonariusze nie mają dostatecznych środków na zwiększenie majątku spółki lub udzielenie spółce pożyczki narusza autonomiczność majątku spółki od majątku jej wspólników. Posiadanie przez wspólników majątku osobistego, jak np. środków na rachunku bankowym, nieruchomości czy samochodu nie powinno mieć wpływu na odmowę udzielenia spółce zwolnienia od kosztów.
Z projektem ustawy można się zapoznać na stronie: https://www.sejm.gov.pl/sejm10.nsf/PrzebiegProc.xsp?nr=1242
